W dniu 17 października 2011 r. w Radomiu w auli A-5 Wydziału Transportu i Elektrotechniki Politechniki Radomskiej pod naukowym patronatem Komitetu Elektrotechniki PAN odbyło się II Międzynarodowe Seminarium poświęcone pamięci prof. Włodzimierza Krukowskiego, upamiętniające życie i dorobek jednego z pionierów polskiej metrologii elektrycznej. Organizatorami seminarium byli: Oddział Radomski Stowarzyszenia Elektryków Polskich oraz Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej.
     Prof. Włodzimierz Krukowski, urodzony w 1887 roku w Radomiu, był wybitnym naukowcem i praktykiem w dziedzinie metrologii, profesorem Politechniki Lwowskiej, jego wkład w rozwój miernictwa elektrotechnicznego udokumentowany jest licznymi publikacjami, książkami i patentami. Był społecznikiem i aktywnym działaczem SEP.
     W jednodniowym spotkaniu wzięło udział około 150 osób, w tym znaczącą część stanowili studenci Politechniki Radomskiej.
     W seminarium z ramienia Komitetu Honorowego uczestniczyli: w zastępstwie Przewodniczącego Komitetu Elektrotechniki PAN prof. Kazimierza Zakrzewskiego - prof. Tadeusz Glinka, w zastępstwie Prezesa SEP prof. Jerzego Barglika - członek ZG SEP mgr inż. Jan Musiał, Prezes ZG PTETiS prof. Krzysztof Kluszczyński, JM Rektor Politechniki Radomskiej prof. Mirosław Luft, Prezes Zarządu RR FSNT NOT w Radomiu mgr inż. Waldemar Fabirkiewicz i Prezes OR SEP mgr inż. Jacek Szydłowski..
     Ponadto uczestniczyli: członek Zarządu Oddziału Warszawskiego PTETiS, prof. Zbigniew Goryca oraz członkowie ZG SEP-u dr inż. Piotr Szymczak (z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu. Technologicznego w Szczecinie) i mgr inż. Marek Grzywacz, prezesi Oddziałów SEP, przedstawiciele Koła SEP nr 70 przy Politechnice Wrocławskiej dr inż. Krzysztof Klukiewicz i dr inż. Zbigniew Lubczyński Przewodniczący Komisji Historycznej Oddziału Wrocławskiego SEP, redaktorzy naczelni czasopism: „Spektrum” – mgr Iwona Gajdowa oraz „INPE” – mgr inż. Tadeusz Malinowski. Licznie uczestniczyli przedstawiciele Radomskiego Oddziału SEP.
     Przybyli też zaproszeni goście z Lwowskiej Politechniki z Ukrainy: prof. Orest Iwachiw, prof. Pylyp Skoropad, prof. Włodzimierz Choma. Licznie reprezentowane także były politechniki krajowe: Wrocławska (prof. Michał Lisowski, prof. Zdzisław Nawrocki), Śląska (prof. Tadeusz Skubis, jednocześnie redaktor naczelny czasopisma PAK), Opolska (prof. Krystyna Macek-Kamińska, dr inż. Andrzej Przytulski), Rzeszowska (prof. Adam Kowalczyk), Akademia Techniczno-Humanistyczna z Bielsko Białej (prof. Igor Kurytnik), Politechnika Lubelska (prof. Henryka Syczewska i prof. Tadeusz Janowski), Politechnika Częstochowska (prof. Lech Borowik i dr inż. Marek Lis), Politechnika Krakowska (prof. Zbigniew Porada), Radomska, którą reprezentowali Dziekan Wydziału Transportu i Elektrotechniki prof. Elżbieta Szychta, prof. Dionizy Saniawa, prof. Piotr Lesiak, oraz Polskie Towarzystwo Metrologiczne, które reprezentował doc. dr inż. Zygmunt Warsza, a Wojskowy Ośrodek Metrologii w Radomiu mgr inż. Kazimierz Przyjacielski. Miło było gościć inż. Tadeusza Wydrę z Urzędu Dozoru Technicznego Partnera Seminarium oraz dr inż. Zbigniewa Ławrowskiego Prezesa Energotest-Diagnostyka z Brzezia k. Opola.
     Szczególnymi gośćmi byli przedstawiciele Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 „Elektryk” imienia Włodzimierza Krukowskiego z Nowej Soli z jej dyr. mgr Grzegorzem Kőnigsbergiem. Uczniowie przywieźli ze sobą ciekawy film o życiu prof. Włodzimierza Krukowskiego opracowany i wyreżyserowany przez uczniów. Film był wyświetlony na seminarium i zrobił wrażenie, jednak niepozbawiony był pewnych nieścisłości historycznych. Na uwagę zasługuje fakt, że szkoła utrzymywała stałe kontakty z Żoną Profesora doc. dr Heleną Krukowską, która uczestniczyła w dniu 20 maja 1978 roku, w uroczystości nadania szkole imienia prof. Włodzimierza Krukowskiego. W dniu tym odsłonięta została również tablica pamiątkowa, poświęcona patronowi szkoły. Delegacja szkolna uczestniczyła również 6 października 1982 r. w pogrzebie Pani Heleny Krukowskiej. Dzień Patrona Szkoły obchodzony jest 19 września, w dniu urodzin Włodzimierza Krukowskiego. Szkoła przybiera wtedy odświętną szatę, składane są kwiaty pod tablicą pamiątkową, a uczniowie klas pierwszych składają uroczyste ślubowanie.
    Gości powitał i seminarium otworzył Prezes Oddziału Radomskiego SEP Jacek Szydłowski. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Wiesław Michalski (wiceprezes Zarządu Oddziału Radomskiego SEP) oraz Przewodniczący Komitetu Programowego prof. Jerzy Hickiewicz (członek Zarządu Głównego PTETiS) rozpoczęli obrady. Dziekan Wydziału Transportu i Elektrotechniki Politechniki Radomskiej prof. Elżbieta Szychta przedstawiła historię Wydziału oraz jego plany.
     W dalszej części spotkania głos zabrali: prof. Tadeusz Glinka, który serdecznie pozdrowił członków uczestników Seminarium życzył owocnych obrad, wyrażając przekonanie, że w i przyszłości Komitet Elektrotechniki PAN będzie miał okazję patronować poczynaniom, służącym do zachowania pamięci o tragicznie zmarłym profesorze Włodzimierzu Krukowskim.
     Prezes ZG PTETiS-u prof. Krzysztof Kluszczyński przekazując gratulacje i życzenia dla uczestników spotkania w Radomiu, przypomniał, że od 2009 roku miejscem szczególnej pamięci o prof. Włodzimierzu Krukowskim stało się Jego miasto rodzinne Radom, oraz że dzieje się tak za sprawą zaangażowania i oddania działaczy SEP i PTETiS, którzy włożyli wiele serca w przygotowanie I, a także II Seminarium poświęconego pamięci profesora Włodzimierza Krukowskiego.
     Mgr inż. Jan Musiał gratulując pomysłu oraz przekazując najlepsze życzenia od Prezesa SEP prof. Jerzego Barlika powiedział, że jest to bardzo ważne wydarzenie w działalności Oddziału Radomskiego SEP.
     Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Wiesław Michalski przedstawił wyniki z realizacji postanowień I Międzynarodowego Seminarium:
  20.01 – Zarząd Główny SEP nadał Oddziałowi Radomskiemu imię prof. Włodzimierza Krukowskiego
  20.04 – Zarząd Główny SEP zatwierdził wzór ogólnopolskiego medalu im. prof. Włodzimierza Krukowskiego oraz regulaminu przyznawania tego medalu (medal ten został ustanowiony przez XXXV WZD SEP w Katowicach w dniach 25-   26.06.2010 r. na wniosek Zarządu Oddziału Radomskiego.
Ustanowienie medalu ma na celu: upamiętnienie działalności i zasług prof. Włodzimierza Krukowskiego oraz upamiętnienie jego tragicznej śmierci wśród grona profesorów lwowskich w nocy 3/4 lipca 1941 r.)
  20.06 – Na wniosek Oddziału Radomskiego SEP Rada Miasta Radomia podjęła uchwałę Nr 151/2011 o nadaniu ulicy dojazdowej do budynku NOT nazwy prof. Włodzimierza Krukowskiego.
     W dniach 1-3.07.2011 r. – delegacja Oddziału Radomskiego SEP brała udział w uroczystościach odsłonięcia pomnika ku czci pomordowanych przez gestapo polskich profesorów wyższych uczelni lwowskich, wśród których był elektryk prof. Włodzimierz Krukowski.
     Następnym punktem było wręczenie pierwszych medali im. prof. Włodzimierza Krukowskiego. Medale wręczał mgr inż. Jan Musiał członek ZG SEP w towarzystwie Prezesa Oddziału Radomskiego mgr inż. Jacka Szydłowskiego. Odznaczonymi zostali koledzy: prof. Orest Iwachiw, prof. Jerzy Hickiewicz, dr inż. Krzysztof Klukiewicz, prof. Tadeusz Skubis, mgr inż. Stefan Sokolnicki, dr inż. Piotr Szymczak, oraz Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 „Elektryk” im. prof. Włodzimierza Krukowskiego z Nowej Soli. W imieniu odznaczonych podziękował prof. Orest Iwachiw z Politechniki Lwowskiej.
     Ponieważ seminarium odbywało się w ramach obchodów 90-lecia istnienia Oddziału Radomskiego SEP, gratulacje oddziałowi złożyli: dr inż. Piotr Szymczak z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie i jednocześnie wręczył na ręce prezesa reprodukcję obrazu olejnego autorstwa Ryszarda Kiełtyki przedstawiającego postać prof. Michała Doliwo-Dobrowolskiego pioniera elektrotechniki systemu trójfazowego i reprodukcję obrazu przedstawiającego dworek rodzinny Doliwo-Dobrowolskich w Sankt Petersburgu oraz nowo wydaną książkę autorstwa Romualda Eugeniusza Nowakowskiego pt. „Wstęp do elektryki”. Prof. Igor Kurytnik wiceprezes Oddziału Biesko-Bialskiego SEP w ciepłych słowach pogratulował Oddziałowi wspaniałego spotkania.
Sesję historyczną poprowadził wiceprezes Oddziału Wiesław Michalski, który najpierw przedstawił historię Oddziału Radomskiego, a następnie wyraził podziękowanie, że tak szacowne grono osób zaangażowało się w to spotkanie z historią, zaszczyciło swoją obecnością i przyczyniło się do nadania seminarium najwyższej rangi. Wspomniał również, że Polacy na przełomie XIX i XX wieku nie mogli swobodnie tworzyć i pracować na ziemiach rdzennie polskich. Dla wielu wybitnych jedynym sposobem na urzeczywistnienie własnych ambicji oraz udowodnienie, że polska myśl istnieje była tylko emigracja i praca dla firm i instytucji obcych narodów. Im przysparzali sławy i korzyści. Nadszedł, więc czas aby ich przywrócić ojczyźnie. Temu ma służyć seminarium. Naszym obowiązkiem, jako elektryków jest utrwalać pamięć o elektrykach, którzy przyczynili się do rozwoju tej dziedziny w Polsce. Jednym z nich, jest prof. Włodzimierz Krukowski.
     Część historyczną rozpoczął referat mgr Krzysztofa Busse z Delegatury Radomskiej Instytutu Pamięci Narodowej, który opowiedział okolicznościach śmierci profesorów lwowskich w lipcu 1941 r. wśród, których ofiarą był również prof. Włodzimierz Krukowski.
     Referat „Początki polskiego elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego”, wygłosił prof. Jerzy Hickiewicz przedstawiając jak tworzyły się wyższe uczelnie techniczne, od pierwszej powstałej w 1794 r. w Paryżu, do pierwszej wyższej uczelni technicznej z polskim językiem wykładowym CK Szkoły Politechnicznej we Lwowie, która w 1872 roku otrzymała pełny status akademicki z senatem i rektorem z wyboru i polskim językiem wykładowym. Właśnie w tej uczelni w 1930 roku rozpoczął pracę prof. Włodzimierz Krukowski obejmując Katedrę Pomiarów Elektrotechnicznych. Był on wybitną postacią polskiej i europejskiej elektrotechniki, w Jego dramatycznych losach odzwierciedlały się, z niezwykłą ostrością, złożone i skomplikowane dzieje naszej Ojczyzny. W dalszej części referatu przedstawił historię Katedry i wybitnych wychowanków prof. W. Krukowskiego.
     Przypomniał też o przypadającej w tym roku 90 rocznicy powstania Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej oraz 100-leciu Oddziału Elektrotechnicznego Politechniki Lwowskiej.
     Oddział Elektrotechniczny Politechniki Lwowskiej powstał z inicjatywy prof. Romana Dzieślewskiego w 1911 roku na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. Prof. Roman Dzieślewski (1863-1924) był pierwszym profesorem elektrotechniki w dziejach polskiej elektryki. Rok 2013 będzie rokiem 150-tej rocznicy Jego urodzin.
     W trakcie seminarium wystawiono, ciekawą ekspozycję eksponatów pamiątkowych. Gospodarze seminarium przygotowali materiały historyczne z okresu pracy Włodzimierza Krukowskiego w Laboratorium firmy Siemens - Schuckert w Norymberdze, wybrane kserokopie jego publikacji z czasopism: Elektrotechnische Zeitschrift, Archiv fűr Elektrotechnik i Siemens Zeitschrift. Przedstawiciele Koła SEP nr 70 przy Politechnice Wrocławskiej przygotowali obszerną ekspozycję książek i podręczników autorstwa Włodzimierza Krukowskiego oraz innych materiałów archiwalnych ilustrujących Jego działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną w Politechnice Lwowskiej, w GUM oraz SEP. Na planszach przedstawiono też materiały dokumentujące udział Włodzimierza Krukowskiego w zjazdach Międzynarodowej Komisji Elektrycznej (IEC), jako delegata Polski z GUM oraz jego udział w Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej i Komisji Słownictwa Elektrotechnicznego, jako przedstawiciela SEP. Przedstawiono też plansze opisujące działalność Włodzimierza Krukowskiego w czasie okupacji sowieckiej oraz dokumenty dotyczące mordu dokonanego przez niemieckie Gestapo na profesorach lwowskich.
     W sesji naukowej zostały przedstawione aktualne kierunki badań prowadzone w ośrodkach akademickich we Lwowie i Polsce, w których pracowali wychowankowie prof. W. Krukowskiego bądź Jego kontynuatorzy.
     W pierwszej kolejności został wygłoszony bardzo ciekawy referat przez prof. Pylypa Skoropada z katedry Technologii Informacyjno-Pomiarowych Narodowego Uniwersytetu Lwowska Politechnika. Mówił o historii katedry, która powstała w 1920 r. i rozpoczęła swą działalność pod kierownictwem prof. K. Idaszewskiego, który jej kierownictwo w 1930 r. oddał w ręce prof. Włodzimierza Krukowskiego. Wspomniał, że w 1931 r. w katedrze powstała pierwsza ustawa dla celów państwowej certyfikacji elektrycznych urządzeń pomiarowych wg patentu prof. W. Krukowskiego. Przypomniał, że 1935 r. prof. W. Krukowski opublikował fundamentalną pracę „Die genauigkeit der gleichstromkompensationsmessungen und die mittel zu ihrer steigierung”. Praca ta nie straciła swej wartości naukowej również w naszych czasach i pieczołowicie przechowywana jest w bibliotece naukowej uczelni. Specyfiką rozwoju katedry prowadzonej obecnie przez prof. B. Stadnyka, jest nie tylko zachowanie poprzednich kierunków badań naukowych, ale także dostosowywanie ich do aktualnych wymogów czasu.
     Następny referat wygłosili prof. Zdzisław Nawrocki i prof. Michał Lisowski z Politechniki Wrocławskiej, omawiając aktualne kierunki badań naukowych z metrologii elektrycznej realizowanych w Zakładzie Przyrządów i Systemów Pomiarowych w Instytucie Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych na Wydziale Elektrycznym Politechniki Wrocławskiej. Wynikających one z:
  - historii Zakładu, spadkobiercy lwowskich tradycji
  - zainteresowań naukowych pracowników
  - aktualnych trendów w dziedzinie metrologii.
Kontynuowane są również badania, które prowadził prof. Jarosław Kuryłowicz, były asystent prof. Włodzimierza Krukowskiego.
     Kolejny referat wygłosił prof. Adam Kowalczyk, Kierownik Katedry Metrologii i Systemów Diagnostycznych Politechniki Rzeszowskiej. Przedstawił historię uczelni oraz działalność naukowo-badawczą Katedry, która obejmuje takie tematy jak:
  - pomiary i przetwarzanie sygnałów stochastycznych w zastosowaniu do identyfikacji i diagnostyki.
  - metody odtwarzania obrazów w elektrycznej tomografii przemysłowej.
  - czujniki oraz pomiary temperatury w przemyśle i medycynie.
  - systemy informacyjno-pomiarowe i diagnostyczne w przemyśle, medycynie i ochronie środowiska naturalnego.
  - ocena dokładności pomiarów, sprawdzanie oraz kalibracja narzędzi pomiarowych i inżynieria jakości.
Pracownicy Katedry współpracują z ośrodkami zagranicznymi oraz z przemysłem w regionie południowo-wschodnim Polski.
     Aktualne kierunki badań naukowych prowadzonych w Instytucie Metrologii, Elektroniki i Automatyki Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej przedstawił prof. Tadeusz Skubis. Nawiązując do historii przypominał wychowanków prof. Włodzimierza Krukowskiego, którzy organizowali katedrę po wojnie: prof. Wincentego Podlachę i doc. Konstantego Bielańskiego, później długoletniego nauczyciela akademickiego na Politechnice Częstochowskiej. Obecnie Instytut, jako jednostka powstała z Katedry Miernictwa Elektrycznego, kontynuuje tradycje nierozłącznie związane z nazwiskiem prof. W. Krukowskiego, dotyczące zagadnień elektrycznych pomiarów dokładnych oraz miernictwa materiałowego i przemysłowego, a także rozwija nowszą problematykę systemów pomiarowo-sterujących i nowe technologie przetworników pomiarowych do zastosowań przemysłowych.
Referaty prezentowane na seminarium zostały przedstawione szczegółowo w Biuletynie Informacyjnym Oddziału Radomskiego SEP nr 1/2011/21/. Otrzymali go wszyscy uczestnicy seminarium.
     Na zakończenie Przewodniczący Komitetu Programowego prof. Jerzy Hickiewicz dziękując wszystkim, a w szczególności przedstawicielom ośrodków akademickich z Ukrainy i z Polski za uczestnictwo i zaangażowanie w Seminarium wyraził nadzieję, że w 2013 r. spotkamy się we Lwowie z okazji przypadającej rocznicy 150-lecia urodzin prof. Romana Dzieślewskiego.
     Trudno byłoby zorganizować tak podniosłą uroczystość bez patronów medialnych, a były nimi: Wydawnictwo „Pomiary Automatyka Kontrola”, Miesięcznik Stowarzyszenia Elektryków Polskich INPE, Wiadomości Elektrotechniczne, Biuletyn Organizacyjny i Naukowo-Techniczny Stowarzyszenia Elektryków Polskich SPEKTRUM oraz Śląskie Wiadomości Elektryczne.
     Przede wszystkim zupełnie nie dałoby się nawet najszczytniejszej idei zamienić w czyn bez sponsorów, którzy wsparli seminarium finansowo, a byli nimi: Urząd Dozoru Technicznego, PSE – Wschód, Trans-Energo Radom, Wielkie im dzięki.

                                                          Wiesław Michalski                          Jerzy Hickiewicz
                                                    sekretariat@sep.radom.pl           j.hickiewicz@po.opole

Zdjęcia z Seminarium w Galerii.